Το πρόγραμμα MesoBED χρηματοδοτείται από τη ΓΓΕΤ και το ΕΛΙΔΕΚ στο πλαίσιο της «1ης Προκήρυξης Ερευνητικών Έργων ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ. για την ενίσχυση Μεταδιδακτόρων Ερευνητών/Τριών». Έχει διάρκεια 30 μήνες (Οκτώβριος 2018 – Μάρτιος 2021) και Προϋπολογισμό 155.000,0 €. Το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών είναι ο Φορέας Υποδοχής ενώ Συνεργαζόμενος Φορέας είναι το Institute of Marine Research (Νορβηγία).
Το MesoBED είναι δομημένο σε τρία επιστημονικά Πακέτα Εργασίας (ΠΕ) και ένα ΠΕ αφιερωμένο στην διαχείριση και διάδοση των δραστηριοτήτων και των αποτελεσμάτων του έργου.
ΠΕ1 – Κατανομή των μεσοπελαγικών ψαριών
Αποσκοπεί στην ανάλυση της κατανομής και την εκτίμηση της βιομάζας των μεσοπελαγικών ψαριών σε επιλεγμένες περιοχές μελέτης. Το ΠΕ1 περιλαμβάνει δειγματοληψίες πεδίου με ερευνητικό σκάφος σε, τουλάχιστον, δύο επιλεγμένες περιοχές μελέτης στο Αιγαίο και το Ιόνιο πέλαγος, προκειμένου να συλλεχθούν πληροφορίες για την κατανομή, τη συμπεριφορά (π.χ., νυχθήμερες μεταναστεύσεις) και την αφθονία της βιοκοινότητας των μεσοπελαγικών ψαριών. Θα χρησιμοποιηθούν επιστημονικά ηχοβολιστικά πολλαπλών συχνοτήτων για τη μέτρηση του ανακλώμενου ήχου από τα Deep Scattering Layers (DSL) και θα γίνει επεξεργασία των ηχογραμμάτων με χρήση εξειδικευμένου λογισμικού. Παράλληλα με τις ακουστικές έρευνες, θα πραγματοποιηθούν δειγματοληψίες για την ανάλυση της σύνθεσης των ειδών του DSL με σύρσεις πελαγικής τράτας και άλλων δειγματοληπτικών οργάνων σε διαφορετικά βάθη. Επιπλέον, θα μετρηθεί η κατακόρυφη μεταβολή περιβαλλοντικών παραμέτρων σε ένα πλέγμα σταθμών στις περιοχές μελέτης και θα πραγματοποιηθεί συλλογή δειγμάτων ζωοπλαγκτού από διαφορετικά υδάτινα στρώματα. Τα δείγματα ψαριών και ζωοπλαγκτού θα μεταφερθούν στο εργαστήριο για περαιτέρω μετρήσεις και αναλύσεις. Μετά τη συλλογή των δεδομένων, θα διερευνηθεί η σχέση της κατανομής των μεσοπελαγικών ψαριών σε σχέση με περιβαλλοντικές μεταβλητές. Επιπλέον, θα πραγματοποιηθεί ολοκλήρωση του ήχου για την εκτίμηση της βιομάζας των μεσοπελαγικών ψαριών στις περιοχές μελέτης χρησιμοποιώντας τιμές ηχοανακλαστικού δυναμικού (Target Strength, TS) που αναφέρονται στη βιβλιογραφία, λαμβάνοντας υπόψη και την αβεβαιότητα γύρω από αυτές τις τιμές.
ΠΕ2 – Βιολογία μεσοπελαγικών ψαριών
Περιλαμβάνει εργαστηριακές αναλύσεις των δειγμάτων ψαριών που θα συλλεχθούν κατά τις δειγματοληψίες πεδίου. Ο στόχος είναι να μελετηθεί η βιολογία των πληθυσμών μεσοπελαγικών ψαριών, συμπεριλαμβανομένων πτυχών της αναπαραγωγής (π.χ., αναλογία φύλου, ωριμότητα, γονιμότητα), σχέσεις μήκους-βάρους, ηλικία και αύξηση. Αν και οι παραπάνω παράμετροι θεωρούνται βασική πληροφορία για τα περισσότερα είδη ψαριών, όσον αφορά στα μεσοπελαγικά ψάρια η γνώση είναι περιορισμένη, πόσο μάλλον για τους πληθυσμούς της ανατολικής Μεσογείου, οι οποίοι έχουν ελάχιστα ερευνηθεί.
ΠΕ3 – Οικολογικός ρόλος των μεσοπελαγικών ψαριών
Στο πλαίσιο του ΠΕ3, θα μελετηθούν οι διατροφικές προτιμήσεις των μεσοπελαγικών ειδών. Θα αναλυθούν τα στομαχικά τους περιεχόμενα και θα διερευνηθεί η επίδραση παραγόντων όπως η ώρα της ημέρας και οι νυχθήμερες μεταναστεύσεις. Τα δεδομένα αυτά μαζί με (i) μια ανασκόπηση των διατροφικών συνηθειών των δυνητικών θηρευτών τους, (ii) τις εκτιμήσεις βιομάζας από το ΠΕ1 και (iii) βιολογικές παραμέτρους που θα εκτιμηθούν στο ΠΕ2, θα χρησιμοποιηθούν για την παραμετροποίηση ενός οικοσυστημικού μοντέλου προκειμένου να διερευνηθεί ο οικολογικός ρόλος των μεσοπελαγικών. Συγκεκριμένα, θα χρησιμοποιηθεί η προσέγγιση «Ecopath with Ecosim» για να αποτυπωθούν οι τροφικές σχέσεις και η δομή του οικοσυστήματος σε μια από τις επιλεγμένες περιοχές μελέτης. Μέσω του μοντέλου θα ποσοτικοποιηθούν οι ροές ενέργειας εντός της τροφικής αλυσίδας που σχετίζονται με τη βιοκοινότητα των μεσοπελαγικών ψαριών, καθώς και οι επιδράσεις τους στις άλλες ομάδες.
ΠΕ4 – Διαχείριση του έργου και διάχυση
Περιλαμβάνει οριζόντιες δράσεις που εξασφαλίζουν το συντονισμό της ροής μεταξύ των διαφόρων εργασιών, την έγκαιρη παράδοση και την ποιότητα των τεχνικών εκθέσεων και των παραδοτέων, καθώς και τη λήψη αποφάσεων σε περίπτωση προβλημάτων. Επιπλέον, το ΠΕ4 περιλαμβάνει τη διάχυση των αποτελεσμάτων του έργου στις ομάδες ενδιαφέροντος (επιστήμονες, ενδιαφερόμενα μέρη και ευρύ κοινό), μέσω επιστημονικών δημοσιεύσεων, παρουσιάσεων σε συνέδρια/συναντήσεις και παραγωγής πληροφοριακού υλικού.